De Wegiz en … hoe verhoudt de Wegiz zicht tot de Wabpvz?

Dit is een blog in een serie waarin ik vragen beantwoord over het wetsvoorstel “Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg”. Een wetsvoorstel dat beoogt om stap voor stap de zorg te digitaliseren. Zodat faxen, brieven of DVD’s op de buik van een patiënt steeds minder voorkomen. Het is een wet waaronder gegevensuitwisselingen kunnen worden aangewezen die tenminste digitaal moeten verlopen. Dat kan op twee manieren. Door aan te wijzen dat ze elektronisch moeten verlopen (spoor 1 van de wet) of door ook aan te wijzen hoe, volgens welke norm, dat moet (spoor 2). Het is een wet waarover vragen zijn. In een serie blogs ga ik in op die vragen. Heb je ook een vraag? Laat deze gerust weten; via LinkedIn bijvoorbeeld.

Hoe verhoudt de Wegiz zicht tot de Wabpvz?

Na mijn eerdere blog over de Wegiz en toestemming kreeg ik veel vragen over de verhouding van het wetsvoorstel tot de Wet aanvullende bepaling verwerking persoonsgegevens in de zorg (Wabvpz). Deze wet regelt onder meer het recht op digitaal afschrift van de eigen medische gegevens en de verplichting om aan normen ten aanzien van informatiebeveiliging te voldoen.

Er is echter nog iets dat de Wabvpz regelt, en dat geldt voor uitwisselingssystemen. Als daarvan gebruik wordt gemaakt dan is vanwege de bepalingen in de Wabvpz toestemming nodig voor het ongericht raadpleegbaar maken van medische informatie. Nu doet het woord “uitwisselingssystemen” denken dat het hierbij gaat om alle gegevensuitwisseling in de zorg. Maar dat is dus niet zo. Het gaat om een specifieke technische inrichting, waarbij informatie ongericht raadpleegbaar wordt gemaakt voor andere zorgverleners. Als de uitwisseling technisch zo werkt, dan is de extra toestemming nodig. Die moet ook specifiek zijn. Iets als “ik geef aan mijn huisarts toestemming om mijn samengevatte gegevens opvraagbaar te maken door de huisartsenpost voor waarneming”.

De Wegiz bepaalt dat normen voor gegevensuitwisseling er voor moeten zorgen dat niet alleen via uitwisselingssystemen kan worden uitgewisseld. Want anders is voor mensen die geen toestemming geven voor beschikbaarstelling van hun informatie geen gegevensuitwisseling mogelijk, ook als er volgens de WGBO geen uitdrukkelijke toestemming nodig is.

Een recent voorbeeld illustreert waarom dat belangrijk is.

Naast de GGD en allerlei zorginstellingen vaccineren ook huisartsen mensen tegen COVID-19. Volgens de Europese verordening die het Digitaal Corona Certificaat (DCC) regelt, mogen ze die gegevens verwerken voor zo'n DCC. Daar is geen aparte toestemming meer voor nodig.

Maar er is op dit moment geen manier om die gegevens vanuit de CoronaCheck-app op te halen uit de gebruikte huisartsinformatiesystemen, anders dan via een uitwisselingssysteem. En dat mag niet, omdat de toestemming die gegeven is door mensen voor het raadpleegbaar maken van hun gegevens niet is gegeven voor dit doel. Daarnaast zou langs deze route ook niet voor iedereen informatie beschikbaar zijn.

Precies dit is de reden waarom (aldus de Wegiz) ook op een andere manier dan via uitwisselingssystemen (zoals bedoeld in de Wabvpz) moet kunnen worden uitgewisseld.

In een brief aan de Tweede Kamer is dat als volgt opgeschreven:

Eerder heb ik uw Kamer gemeld dat mogelijk ook vaccinatieregistraties bij huisartsen direct via CoronaCheck opvraagbaar zullen worden. De technologie van de meeste huisartsinformatiesystemen maakt directe aansluiting echter niet mogelijk. Hiervoor is een tijdelijke route via het Landelijk Schakelpunt (LSP) onderzocht die niet haalbaar is gebleken. In dit geval is namelijk sprake van een uitwisselingssysteem dat gegevens ongericht raadpleegbaar maakt. De toestemming die mensen hebben gegeven voor die beschikbaarstelling ziet op huisartswaarneming en niet op CoronaCheck, waardoor de gegevens niet voor dit doel mogen worden gebruikt. Hoewel er een juridische grondslag is voor het leveren van vaccinatiegegevens door huisartsen aan CoronaCheck, staat hier de technische wijze waarop die uitwisseling via het LSP zou worden vormgegeven de koppeling in de weg. Mochten bepaalde huisartsinformatiesystemen wel direct benaderbaar zijn voor CoronaCheck zal getracht worden met deze systemen alsnog een koppeling te realiseren.

Tot slot: het technische alternatief is er al. De systemen van de GGD en het RIVM worden bijvoorbeeld direct (via Internet) vanuit CoronaCheck bevraagd. Vandaar de laatste zin: zodra het kan zullen ook huisartsinformatiesystemen worden aangesloten.