Dit is een blog in een serie waarin ik vragen beantwoord over het wetsvoorstel “Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg”. Een wetsvoorstel dat beoogt om stap voor stap de zorg te digitaliseren. Zodat faxen, brieven of DVD’s op de buik van een patiënt steeds minder voorkomen. Het is een wet waaronder gegevensuitwisselingen kunnen worden aangewezen die tenminste digitaal moeten verlopen. Dat kan op twee manieren. Door aan te wijzen dat ze elektronisch moeten verlopen (spoor 1 van de wet) of door ook aan te wijzen hoe, volgens welke norm, dat moet (spoor 2). Het is een wet waarover vragen zijn. In een serie blogs ga ik in op die vragen. Heb je ook een vraag? Laat deze gerust weten; via LinkedIn bijvoorbeeld.

De Wegiz en open API's

Van verschillende kanten wordt in de voorbereiding op de behandeling van de Wegiz gezegd dat het jammer is dat de wet geen eisen stelt aan verplicht gebruik van open API's. API's, of Application Programming Interfaces, zijn gestandaardiseerde manieren om gegevens die in informatiesystemen zijn opgenomen te raadplegen of wijzigen. Zo maken API's op de systemen van de GGD en het RIVM het mogelijk om vanuit de CoronaCheck-app vaccinatiegegevens op te vragen en er een bewijs van te maken. Ook het MedMij-afspraken stelsel, dat ten grondslag ligt aan het kunnen ophalen van de eigen informatie in een Persoonlijke Gezondheidsomgeving, werkt met dergelijke API's. Open API s maken innovatie mogelijk, door ontwikkelaars gestandaardiseerde toegang tot informatie in bronsystemen te geven. Daarom is het goed om afspraken over open API's voor de hele zorg maken (en daar wordt door Nictiz ook aan gewerkt).

Afspraken over API's kunnen ook (via opname in normen) verplicht worden gesteld onder de Wegiz. Dat kan niet in een keer voor de hele zorg, maar per gegevensuitwisseling. De Wegiz stelt namelijk eisen aan specifieke gegevensuitwisselingen, denk aan verpleegkundige overdracht of beelduitwisseling tussen ziekenhuizen. Het is dan wel nodig dat de eisen aan techniek die in normen worden opgenomen de API's bevatten.

Daar is voor gekozen omdat elke gegevensuitwisseling andere gegevens bevat en elke verplichting daardoor gaat over andere informatie die wordt uitgewisseld. Zorgprofessionals bepalen zelf in kwaliteitsstandaarden, bijvoorbeeld voor verpleegkundige overdracht, welke informatie nodig is. Als dat is gebeurd dan kan onder de Wegiz worden aangewezen hoe die gegevensuitwisseling moet plaatsvinden. Niet in de wet zelf (die bevat geen vaste technische eisen waardoor de wet innovatie mogelijk maakt), maar in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). In zo'n AMvB kan verplicht worden dat aan normen wordt voldoen. In zo'n norm worden zowel eisen gesteld aan taal als aan techniek. Zo zorg je ervoor dat de informatie over komt en ook begrepen wordt. In de aanwijzingen ten aanzien van de techniek kan (via normen waarin eisen zijn opgenomen) dus wel degelijk ook een open API worden aangewezen (bij voorkeur natuurlijk voor elke gegevensuitwisseling dezelfde).

Vanwege de opzet van de Wegiz kan het verplicht stellen van een open API dus wel, maar alleen in normen per gegevensuitwisseling. Dat hoeft niet erg te zijn, want er zijn andere manieren om zorgbrede eisen te stellen. Zo worden in het "Besluit elektronische gegevensverwerking door zorgaanbieders" eisen gesteld aan informatieveiligheid die gelden voor elk zorginformatiesysteem. Net als in de Wegiz gebeurt dat door te verplichten dat wordt voldaan aan NEN-normen. Denk aan NEN 7510 voor informatiebeveiliging en NEN 7513 voor logging. Een NEN-norm voor open API's in de zorg is er nog niet. Maar zo'n norm is best denkbaar!

Open APIs en landelijke uitwisseling
In veel regio's worden zorgspecifieke infrastructuren gebruikt voor gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders. Open API's hebben in de regel geen aparte infrastructuur nodig, want ze maken meestal gebruik van Internet (met beveiliging, dat natuurlijk wel). Als die open API's er zijn dan is landelijke uitwisseling ook veel makkelijker geworden. Zorgspecifieke infrastructuren kunnen dan worden vervangen door veilige communicatie over Internet met gebruik van open API's. Twee vliegen in een klap dus!