The biggest risk is not taking any risk. In a world that is changing really quickly, the only strategy that is guaranteed to fail is not taking risks. (Mark Zuckerberg)
Deze uitsprak kwam in mij op toen ik de column van Chris Verhoef over beheerst vernieuwen las.
In zijn betoog pleit Chris, terecht, ervoor om niet zomaar hele ICT-systemen ineens te vernieuwen. Veel beter is het, zo stelt hij, om stap voor stap te vernieuwen.
En juist daar zit een paradox. Want systemen die stap voor stap te vervangen zijn, die waren daartoe al voldoende op orde. Daar kon je stukjes uithalen en beheerst vernieuwen. Als dat kan, dan moet je vooral niet tot volledige nieuwbouw overgaan. Hoewel, zelfs dat is niet altijd waar. Je kunt prima alle onderdelen van een auto stuk voor stuk vervangen. De ene maand de versnellingsbak, dan de motor, dan het chassis en ga zo maar door. Maar een nieuwe auto is soms echt verstandiger, goedkoper en gaat weer langer mee. En van een auto een heel nieuw vervoersmiddel maken (de drone-auto van Audi en Airbus bijvoorbeeld) door stuk voor stuk de onderdelen te vervangen, het lijkt me nogal lastig.
Juist organisaties die niet snappen dat hun bestaande systemen hun grootste bezit zijn, zijn onvoldoende toegerust voor grootschalige nieuwbouw. Hoe vaak doet men dat, zulke nieuwbouw? Gezien de omvang van dit soort programma’s: nooit! (Chris Verhoef)
Beste Chris, om aan te tonen dat “nooit” niet waar is nodig ik je uit voor een bezoek aan het CIZ. Deze organisatie verving in 2014 haar hele ICT-landschap. Een landschap van meer dan 7000 functiepunten dat in 1 keer vervangen werd. Maar niet onbeheerst. De hele organisatie was betrokken (oh ja, ze gebruikten een “agile” aanpak, één van de buzzwoorden die jij "toeten-nog-blazen-prietpraat" noemt) en elke week werd de gemaakte code tegen het licht gehouden. Niet goed genoeg? Dan opnieuw.
Hoeveel ICT-systemen ken jij die zo blijvend van hoge kwaliteit zijn? Door die aanpak is er nu een ICT-landschap dat elke paar weken, via geautomatiseerd testen, nieuwe functionaliteit in productie kan brengen. Er is aantoonbaar sprake van software van hoge kwaliteit. En, nog belangrijker, een nieuwe wet (voor kenners: de WLZ als opvolger van de AWBZ) kon zonder gedoe in de systemen verwerkt worden.
Ik pleit niet voor onbeheerst risico’s nemen. Maar de tegenhanger “altijd veilig en in kleine stapjes” is in sommige gevallen juist “guaranteed to fail”. De crux wat mij betreft? Van te voren heel goed weten of kleine stapjes mogelijk zijn (daarover hier meer) en als dat niet kan dan juist heel beheerst grote stappen nemen.